issuu
Aspartate Aminotransferase
ชื่ออื่นๆ : AST; Serum Glutamic-Oxaloacetic Transaminase; SGOT; GOT; Aspartate Transaminase
ค่าทางห้องปฏิบัติการนี้คืออะไร
Aspartate Aminotransferase (AST) เป็นการตรวจวัดปริมาณเอนไซม์ serum glutamic oxaloacetic transaminase (SGOT) ในเลือด ซึ่งเอนไซม์นี้พบที่ตับ หัวใจ เซลล์เม็ดเลือดแดง ตับอ่อน และไต ปริมาณของ AST ที่เพิ่มขึ้นเป็นตัวบ่งชี้ว่าเนื้อเยื่อถูกทำลาย รวมทั้งใช้ใปใช้ในการติดตามการรักษาผู้ปวยที่เป็นโรคตับ หรือติดตามผลข้างเคียงจากยาบางชนิด นอกจากนี้ แพทย์อาจมีการเจาะค่า Alanine Aminotransferase (ALT) ร่วมด้วย เนื่องจากมีความจำเพาะต่อตับมากกว่า และนำไปหาอัตราส่วน AST:ALT อันเป็นการบ่งชี้ถึงความผิดปกติที่ตับ
ทำไมต้องตรวจค่าทางห้องปฏิบัติการนี้
การตรจ AST ใช้สำหรับ
- ตรวจการทำลายของตับ
- ประกอบการวินิจฉัยการเป็นโรคตับ
- ในผู้ที่มีอาการและอาการแสดงของการเป็นโรคตับ เช่น อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน ท้องบวม ปวดท้อง ดีซ่าน ปัสสาวะสีเข้ม อุจจาระสีจาง คัน ขาและข้อเท้าบวม ง่ายต่อการเกิดจ้ำเลือด เป็นต้น
- ในผู้ที่ไม่มีอาการและอาการแสดงของการเป็นโรคตับแต่มีความเสี่ยง เช่น ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ ดื่มแอลอฮอล์อย่างหนัก มีประวัติครอบครัวเป็นโรคตับ ได้รับยาที่มีผลทำลายตับ น้ำหนักเกินและ/หรือเป็นโรคเบาหวาน เป็นต้น
- ติดตามผลการรักษาของผู้ที่เป็นโรคตับ
- จำแนกสาเหตุของการเป็นภาวะดีซ่าน
- ติดตามผลการของยาที่สามารถทำลายตับได้
สิ่งที่ต้องแจ้งแพทย์ก่อนตรวจค่าทางห้องปฏิบัติการ
- กรุณาแจ้งแพทย์หากท่านได้รับยา (เช่น statins ยาปฏิวนะ ได้รับยาเคมีบำบัด aspirin ยานอนหลับ และ barbiturates) สมุนไพร (เช่น echinacea valerian เป็นต้น) หรือวิตามินใดๆ (เช่น วิตามิน เอ ปริมาณสูง เป็นต้น) อยู่ ซึ่งอาจจะส่งผลต่อการแปลผลทางห้องปฏิบัติการได้
- กรุณาแจ้งแพทย์หากท่านได้รับยาละลายลิ่มเลือด (aspirin, clopidogrel) หรือยาต้านการแข็งตัวของเลือด (warfarin)
- แพ้ยาหรือส่วนประกอบของยา
· ตั้งครรภ์หรือกำลังจะตั้งครรภ์
· เพิ่งจะได้รับการผ่าตัดหรือการสวนหลอดเลือดหัวใจ
แปลผลอย่างไร
- ค่าปกติในผู้ใหญ่โดยทั่วไป มีดังนี้
- โดยค่าปกติในเด็กจะมีค่าแตกต่างกันแต่ละช่วงอายุ หากมีข้อสงสัยโปรดปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร
|
ลำดับ |
ค่าทางห้องปฏิบัติการ |
ค่าปกติ (ผู้ใหญ่) การแปลผลขึ้นกับหน่วยวัด ดังต่อไปนี้ |
|
|
(ยูนิตต่อลิตร) |
หน่วย mckat/L** (ไมโครคาทัลต่อลิตร) |
||
|
|
AST |
|
|
|
1 |
เพศชาย |
14-20 units per liter (U/L) (ยูนิตต่อลิตร) |
0.23-0.33 microkatals per liter (mckat/L) (ไมโครคาทัลต่อลิตร) |
|
2 |
เพศหญิง |
10-36 (ยูนิตต่อลิตร) |
0.17-0.60 microkatals per liter (mckat/L) (ไมโครคาทัลต่อลิตร) |
|
|
AST:ALT |
< 1 |
|
* หน่วย U/L เป็นหน่วยแบบ Conventional Units เป็นหน่วยที่ใช้รายงานผลทางห้องปฏิบัติการของประเทศสหรัฐอเมริกา
** หน่วย mckat/L เป็นหน่วยแบบ SI (International System of Units) เป็นระบบการรายงานผลทางห้องปฏิบัติการระหว่างประเทศ
หมายเหตุ
1. หากมีใบรายงานแสดงผลเลือด (ถ้ามี) ให้ยืดตามค่าที่ระบุนั้นเป็นหลัก
2. หากมีข้อสงสัยควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร
3. การตรวจ AST ไม่ต้องงดอาหารและน้ำ
- ค่าที่ผิดปกติ (สูงหรือต่ำ) อาจเกิดได้จาก
|
ค่าทางห้องปฏิบัติการ |
ค่าต่ำกว่าปกติ |
ค่าสูงกว่าปกติ |
|
|
AST |
ไม่ผิดปกติใด |
แบ่งตามช่วงของค่า AST ที่สูงขึ้น มีดังนี้ |
|
|
AST > 10 เท่าของค่าปกติ |
ตับอักเสบเฉียบพลัน ซึ่งอาจเกิดจากการติดเชื้อไวรัส หรือเป็นผลข้างเคียงจากการใช้ยาบางชนิด |
||
|
AST < 4 เท่าของค่าปกติ |
ตับอักเสบเรื้อรัง ซึ่งอาจเกิดจากโรค เช่น ตับแข็ง มะเร็งที่ตับ มีอาการเจ็บหน้าอก กล้ามเนื้อบาดเจ็บ การออกำลังกาย เป็นต้น |
||
|
AST:ALT |
|
||
ข้อควรทราบ
- สำหรับการวินิจฉัยโรคตับที่เกิดจากแอลอฮอล์ ค่า AST จะมีประสิทธิภาพสูงกว่าค่า ALT อย่างไรก็ตามควรใช้ค่า AST:ALT ร่วมด้วย
- ควรหลีกเลี่ยงการออกกำลังกายอย่างหนัก ก่อนตรวจวัดค่า AST
เอกสารอ้างอิง
- Aspartate Aminotransferase. Lab Tests Online. American Association for Clinical Chemistry (AACC). Last modified: October 26, 2016. [cited in 21 January 2017]. Available from https://labtestsonline.org/understanding/analytes/ast/tab/test
- Aspartate Aminotransferase (AST). WebMD. Medical Reference from Healthwise. Last Updated: August 21, 2015. [cited in 21 January 2017]. Available http://www.webmd.com/digestive-disorders/aspartate-aminotransferase-ast
ผู้เรียบเรียง: ภญ.ปานรดา นวลโสภาภณ
วันที่เรียบเรียง 24 มกราคม 2560